Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2002 , Vol 48 , Num 4

Postmenopozal Osteoporozda Salmon Kalsitonin’in Kısa Dönemde Kemik Mineral Yoğunluğu ve Kemik Döngüsü Üzerine Etkisi

İbrahim Şenocak 1 ,Lale Cerrahoğlu 2 ,Bekir Sami Uyanık 3
1 Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Manisa
2 Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye
3 Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Manisa

Postmenopozal osteoporozlu (PMO) hastalarda, salmon kalsitonin’in (sCT) doza bağlı olarak, kısa dönemde kemik mineral yoğunluğuna (KMY) ve kemik döngüsüne etkisini değerlendirmektir. Hastalar, T skoru ?-2.5 SD olan PMO’lu kadınlar arasından rastgele seçildi. Sekonder osteoporoz ve östrojen replasman tedavisi alan hastalar çalışmaya alınmadılar. Hastalar iki gruba ayrıldı. Birinci gruba 100 IU/gün nazal sCT+500 mg elementer kalsiyum, ikinci gruba 200 IU/gün nazal sCT+500 mg elementer kalsiyum verildi. Hastaların KMY, serum osteokalsin ve idrar deoksipiridinolin değerleri; tedavi öncesi, tedavinin 3. ve 6. ayları sonunda ölçüldü. Tedavi süresince oluşan yan etkiler not edildi. Her iki gruba 20’şer hasta alındı. Yaş ortalamaları birinci grupta 57.90 (±6.66), ikinci grupta 59.95 (±7.85) idi. Her iki grupta da tedavi öncesine göre, 3. ve 6. aylar sonunda serum osteokalsin ve idrar deoksipiridinolin düzeylerinde anlamlı azalma saptandı (p<0.001).  KMY değerlendirilmesinde, 200 IU sCT grubunda L1-L4 vertebral bölgesinde ve femur boynunda, 100 IU sCT grubunda ise 3. ay sonunda L1-L4 vertebral bölgesinde ve Ward’s üçgeninde anlamlı olmayan artış tespit edildi. KMY 3 ay içinde her iki grupta da diğer bölgelerde azaldı. 6 aylık dönemde, 200 IU sCT grubunda bütün bölgelerde, 100 IU sCT grubunda ise L1-L4 ve Ward’s üçgeninde istatiksel anlamlı olmayan artış, L3 lateralde azalma görülürken femur boynunda değişiklik tespit edilemedi. T skoru değerlendirilmesinde; 6. ayda, 200 IU sCT grubunda tüm bölgelerde artış tespit edildi. Z skoru değerlendirilmesinde; 6. ayda her iki grupta da, tüm bölgelerde artma tespit edildi. Tedavi gruplarında ilaçları kesmeyi gerektirecek yan etki gözlenmedi. PMO’un tedavisinde, her iki grupta da sCT’in belirgin antirezorptif etkisi 3. ayda başladı. 200 IU’lik sCT tedavisi ile, 6. ay sonunda tüm bölgelerde KMY, T ve Z skorlarında artışının tespiti, 100 IU’lik sCT tedavisine göre daha erken dönemde etkili olduğu ve tüm bölgelerde kırık riskini azalttığı belirlendi. sCT uzun dönemdeki gerçek etkisinin değerlendirilmesi için uzun süreli takiple ileri araştırmalar gereklidir.

Keywords : PMO, salmon kalsitonin, kemik döngüsü