Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2007 , Vol 53 , Num 1

Kadmiyumun Kortikal Kemik Mineral Yoğunluğu ve Biyomekanik Parametreleri Üzerine Etkisi: Ovariektomili Sıçan Modeli ile Karşılaştırma

Ülkü Çömelekoğlu 1 ,Serap Yalın 2 ,Selda Bağış 3 ,Altan Yıldız 4 ,Oya Ögenler 5 ,Banu Coşkun Yılmaz 6 ,Rezan Hatungil 7
1 Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı Mersi
2 Mersin Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Mersi
3 Acıbadem Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Istanbul, Türkiye
4 Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Mersi
5 Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyofizik Anabilim Dalı, Mersi
6 Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Mersi
7 Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Mersi

Amaç: Bu çalışmada osteoporoz için iki önemli risk faktörü olduğu bildirilen kadmiyumun ve ovariektominin sıçan kortikal kemiği biyomekanik kalitesi üzerine etkilerinin saptanması ve sonuçların karşılaştırılması amaçlandı. 
 

Gereç ve Yöntem: Deneylerde 21 adet dişi sıçan kullanıldı. Sıçanlar kontrol grubu, kadmiyum (Cd) grubu ve ovariektomi (OVX) olmak üzere üç gruba bölündü. OVX grubundaki sıçanlara bilateral ovariektomi yapıldı. Cd grubundaki sıçanlara ovariektomiden 12 hafta sonra, haftada 3 kez 0,5 mg/kg kadmiyum klorür, kontrol grubu ve OVX grubundaki sıçanlara ise saf su 18 hafta boyunca intraperitoneal olarak uygulandı. On sekiz hafta sonunda tüm gruplarda çift enerjili X ışınları absorbsiyometresi kullanılarak kemik mineral yoğunluğu ölçüldü. Daha sonra sıçanlar sakrifiye edilip ve femurları izole edilerek bilgisayarlı tomografi ile kortikal femur kesit alanları ölçüldü. Germe testi ile kemiklerde maksimum kuvvet, deformasyon, kemikte depolanan enerji, sertlik, maksimum stres, maksimum strain ve dayanıklılık değerleri ölçüldü. 
 

Bulgular: OVX grubunda sertlik dışındaki tüm biyomekanik değişkenlerin değeri kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azalmıştı (p<0,05). Cd grubu ile kontrol grubu arasında ise ölçülen tüm değişkenlerin değeri kontrol grubuna göre azalmasına rağmen bu azalmalar istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0,05). Ancak Cd grubu ile OVX grubu arasında da biyomekanik değişkenler açısından istatistiksel olarak önemli bir fark gözlenmedi. 
 

Sonuç: Sonuç olarak deneysel menopoz kadar ağır kemik hasarına yol açmamasına rağmen, düşük doz kadmiyumun da kemiğin biyomekanik kalitesini azaltarak osteoporoz için risk faktörü oluşturduğu düşünüldü. 

Keywords : Kadmiyum, ovariektomi, biyomekanik, kortikal kemik, kemik mineral yoğunluğu