Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2009 , Vol 55 , Num 2

Osteoporoz Tanısında Falangeal Absorpsiyometri Tekniğinin Dual Enerji X-Işını Absorpsiyometri Tekniği ile Karşılaştırılması

Berrin HÜNER 1 ,Mehmet Hayri Özgüzel 2 ,Sevgi Atar 2
1 Clinic of Physical Medicine and Rehabilitation, İstanbul Okmeydanı Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey
2 Sağlık Bakanlığı Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul

Amaç: Osteoporoz neden olabildiği vertebra ve vertebra dışı kırıklar ile hem hasta yaşam kalitesinde azalmaya hem de kırık tedavisinin doğurduğu maliyet ile ülke ekonomisinde ciddi zarara neden olmaktadır. Biz bu çalışmada osteoporoz taramasında daha ucuz ve pratik bir yöntem olan falangeal absorpsiyometri (FA)’nin kemik mineral yoğunluğu (KMY) ölçüm sonuçlarının, dual enerji X-ışını absorpsiyometri (DXA) ölçüm sonuçları ile uyumluluğunu araştırmayı amaçladık.
 

Gereç ve Yöntem: Yüz yetmiş iki postmenopozal kadın hastanın lomber ve femur boynundan DXA, non-dominant elden FA yöntemiyle KMY değerleri belirlendi. Dorsal ve lumbosakral grafilerden Kleerekoper yöntemiyle vertebral kırığı olan hastalar tespit edildi. Her iki yöntemle tespit edilen KMY’lerin ilişkisi t skoru baz alınarak Kappa uyumluluk testleri ile incelendi. Hastalar osteoporozlu ve osteopenili, kırıklı ve kırıksız olarak gruplandırıp ayrıca sınıf içi korelasyonlarına bakıldı. 
 

Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 60,56±7,65 (44-83) idi. DXA ve FA’nın osteoporoz, osteopeni uyumları ağırlıklı Kappa testi ile istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p=0,0001, p=0,001). Hastaların tamamının DXA ve FA yöntemleri ile elde edilmiş t skorları karşılaştırıldığında femur boynunda pozitif kestirim değeri 0,75, doğruluk değeri 0,67 olabilirlik oranı (Likelihood ratio: LR(+)) değeri 1,55 tespit edildi. L1-4 t skorları için aynı parametreler sırasıyla 0,89, 0,72, LR(+) 2,00 ve L2-4 t skorları için 0,90, 0,72, LR(+) 2,08 bulundu. Sadece osteoporoz tespit ettiğimiz hastalarda iki yöntem kıyaslandığında femur boynunda pozitif kestirim değeri 0,52, doğruluk 0,73, LR(+) 2,67 idi. L1-4 ve L2-4’te ise LR(+) değeri 4,27’ye kadar yükseldi. Osteopenili hastalarda ise pozitif kestirim değerleri femur boynu, L1-4 ve L2-4 için sırasıyla 0,73, 0,77, 0,78, doğruluk 0,63, 0,60, 0,59 ve LR(+) değerleri de 1,88, 2,07 ve 1,97 olarak bulundu.

 

Sonuç: FA yönteminin osteoporoz için toplum taramalarında güvenilir olarak kullanılabileceğini düşünmekteyiz. 

Keywords : Osteoporoz, falangeal absorpsiyometri, dual enerji X-ışını absorpsiyometri