Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2004 , Vol 50 , Num 6

Hormonal Disfonksiyon Şüphesi ile Tetkik Edilen Hastaların Fibromiyalji Yönünden Değerlendirilmesi

Meltem Esenyel 1 ,Saliha Eroğlu Demir 1 ,Nihal Özaras 2
1 SSK Vakıf Gureba Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği, İstanbul
2 Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye

Fibromiyalji (FM), kronik yaygın muskuloskeletal ağrı ve hormonal bozukluğu olan hastalarda görülene benzer şekilde yorgunluk, kalitesiz uyku, gastrointestinal şikayetler, psikolojik problemler gibi semptomlarla karakterize, etiyolojisi bilinmeyen bir hastalıktır. Yapılan çalışmalar nöromediatörlerin ve hormonal bozuklukların FM patogenezinde önemli bir rol oynayabileceğini düşündürmektedir. Bu çalışmanın amacı, hormonal bozukluk şüphesi olan hastaları FM yönünden değerlendirmekti. Retrospektif nitelik taşıyan bu çalışmaya hastanemiz Dermatoloji ya da Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniklerine başvurmuş ve muayene neticesi follikül stimülan hormon (FSH), luteinizan hormon (LH), prolaktin (PRL), östradiol, progesteron, testosteron tetkikleri değerlendirilmiş olan 53 kadın hasta alındı. Hastaların muayene bulguları, demografik, fonksiyonel ve klinik özellikleri kayıt edildi. Beck Depresyon Envanteri (BDE) ile depresif semptomların düzeyi değerlendirildi. Hastalar American College of Rheumatology (ACR) kriterlerine göre iki gruba ayrıldı; Grup I ACR kriterlerini karşılayan olgulardan (33 hasta), Grup II ise ACR kriterlerini karşılamayan olgulardan (20 hasta) oluşmaktaydı. Uluslararası Kronik Yorgunluk Sendromu (KYS) belirleme kriterleri kullanılarak KYS ayırıcı tanısı yapıldı. Hormonal problem düşündürecek şikayetlerle hastaneye başvuran hastalarda ACR FM kriterlerini karşılama oranı %62,3 (33 vaka) olarak bulundu, ancak yapılan tetkiklerde iki grup arasında FSH, LH, PRL östradiol, progesteron ve testosteron düzeyleri arasında farklılık saptanmadı (p>0,05). BDE puanı Grup I’de istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekti (p<0,05). Hastaların yalnızca %30,2’sinde ilk başvurdukları doktor tarafından hormonal tedavi verilmişti. Sonuç olarak bu pilot çalışma, hormonal disfonksiyon ve FM arasındaki ilişkiyi daha iyi değerlendirmek için, daha büyük hasta populasyonlarını içerecek şekilde genişletilmelidir.

Keywords : Fibromiyalji, hormonlar, ağrı