Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 2008 , Vol 54 , Num 4

Hemşirelerin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniklerinde Yatan ya da Polikliniğe Başvuran Hastaların Ağrı Sorununa Yönelik Yaklaşımları

Nuran Akdemir 1 ,İmatullah Akyar 1 ,Ülkü Görgülü 2
1 Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Ankara
2 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Hemşirelik Yüksekokulu, Ankara

Amaç: Kronik ağrı yakınması fizik tedavi ve rehabilitasyon klinik ve polikliniklerine başvuran ve romatolojik hastalığı olan hastalar arasında sıklıkla görülmektedir. Bu hastalıklarda ağrıyı tanımlamak ise ağrının sübjektif ve objektif özellikleri nedeniyle zordur. Ağrı tedavisine ilişkin çalışma sonuçları ve klinik gözlemler; hemşirelerin de diğer sağlık görevlileri gibi ağrı yönetimine ilişkin yeterli bilgi ve deneyime sahip olmadıkları ve kronik ağrıya göre akut ağrıyla daha fazla ilgilendiklerini göstermektedir. Bu çalışmada fizik tedavi ve rehabilitasyon klinik ve polikliniklerinde çalışan hemşirelerin ağrıyı tanımlama, değerlendirme ve girişimleri konusundaki yaklaşımlarını belirlemek amaçlanmıştır. 
 

Gereç ve Yöntem: Araştırma Ankara il sınırları içinde yer alan üniversite hastanelerinden araştırmaya katılmayı kabul eden dört hastanenin fizik tedavi ve rehabilitasyon klinik ve polikliniklerinde çalışan 27 hemşire ile 15 Mayıs–29 Haziran 2007 tarihleri arasında tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için kurumlardan yazılı, hemşirelerden sözel izin alınmış ve verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde yüzdelik hesaplaması kullanılmıştır.
 

Bulgular: Araştırmada hemşirelerin tamamının hastalarının ağrısını değerlendirdiği (n= 27), %70,4’ünün ağrıyı değerlendirme amacıyla skala kullandığı, ölçek/skala kullananların %36,9’unun görsel analog skala’yı (VAS) kullandıkları ve %44,4’ünün ise kullandığı skalanın ismini bilmediğini ifade ettiği saptanmıştır. Skala kullanan hemşirelerin %89,5’inin skalayı klinikte yatan tüm hastalara, %36,8’inin ise hastanın kliniğe ilk kabulünde ve yaşam bulgularının değerlendirilmesi sırasında kullandıkları ve %76,2’sinin skala kullanma sıklığını hastanın ağrı şiddetine göre belirlediği saptanmıştır. Hemşirelerin %90’ının hastaların ağrısını gidermeye yönelik olarak non-farmakolojik ve farmakolojik yaklaşımları birlikte kullandıkları saptanmıştır. 
 

Sonuç: Araştırma sonucunda hemşirelerin ağrıyı değerlendirmek amacıyla ölçek/skala kullandıkları, ağrıyı değerlendirme sıklıklarını vital izlemler ve hastanın gereksinimine göre belirledikleri, ağrıyı gidermeye yönelik uygulamalardan non-farmakolojik ve farmakolojik yöntemleri birlikte kullandıkları saptanmıştır. 

Keywords : Rehabilitasyon, rehabilitasyon hizmeti, ağrı değerlendirmesi, hemşire